Gebelikte Tetanos Aşısı ve Önemi

Gebelikte tetanos aşısı, hem annenin hem de doğacak bebeğin tetanos enfeksiyonundan korunmasını sağlamak amacıyla yapılan bir bağışık sistemini güçlendirme uygulamasıdır. Tetanos, Clostridium tetani bakterisinin neden olduğu ciddi ve ölümcül olabilecek enfeksiyondur ve sinir sistemini etkileyerek kas spazmlarına, nefes almada zorluklara  yol açabilir. Bu enfeksiyon, özellikle doğum sırasında steril olmayan durumlarda anneden bebeğe bulaşabilir. Bu nedenle, gebelik döneminde tetanos aşısı yapılması, hem anne sağlığı hem de yeni doğan sağlığı için ciddi öneme sahiptir.

Tetanos Nedir ve Neden Tehlikelidir?

Tetanos bakterisi, genellikle kirli yaralar, paslı nesneler veya steril olmayan cerrahi işlemler yoluyla vücuda girer. Ancak gebelikte ve doğum sırasında tetanos, özellikle steril olmayan doğum uygulamaları nedeniyle annede veya yeni doğanda görülebilir. Yeni doğan tetanosu, göbek bağının steril olmayan aletlerle kesilmesi veya hijyenik olmayan ortamlarda doğum yapılması sonucunda ortaya çıkar. Bu durum, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yüksek bir ölüm oranına sahiptir.

Gebelikte Tetanos Aşısı Nedir?

Tetanos aşısı, bağışıklık sistemini tetikleyerek vücudu tetanos bakterisine karşı koruyan bir aşıdır. Gebelikte tetanos aşısı, genellikle tetanos-difteri (Td) aşısı şeklinde uygulanır. Bu aşı hem tetanosa hem de difteriye karşı koruma sağlar.

Gebelikte tetanos aşısının amacı:

1. Anne adayını tetanos enfeksiyonundan korumak.
2. Bebeği, özellikle yeni doğan tetanosundan korumak.
3. Anne kanında oluşan antikorların plasenta yoluyla bebeğe geçmesini sağlamak. Bu antikorlar, bebeğin ilk aylarında bağışıklık sağlayarak yeni doğan tetanosuna karşı koruma oluşturur.

Gebelikte Tetanos Aşısı Ne Zaman Yapılmalıdır?

Tetanos aşısı, gebelikte genellikle ikinci trimesterden itibaren yapılır. Bu, hamileliğin 16. haftasından sonraki döneme denk gelir. Ancak, aşının zamanlaması annenin bağışıklık durumuna ve daha önce yapılan tetanos aşılarının sayısına bağlı olarak değişebilir:

1. Daha Önce Hiç Tetanos Aşısı Yapılmamış Anneler:
   • İlk doz gebeliğin 16. haftasından sonra yapılır.
   • İkinci doz ise ilk dozdan en az 4 hafta sonra uygulanır. Bu iki doz, annenin ve bebeğin tetanosa karşı korunmasını sağlar.

2. Daha Önce Tetanos Aşısı Yapılmış Ancak Tam Bağışıklık Kazanmamış Anneler:

   • Bu durumda eksik dozlar tamamlanır. Genellikle bir veya iki doz aşı yapılır.

3. Tam Aşılama Geçmişi Olan Anneler:

   • Eğer annenin son tetanos aşısı üzerinden 10 yıldan fazla zaman geçmişse, gebelikte bir hatırlatma dozu (rapel doz) yapılır.

Aşının Güvenliği

Tetanos aşısı, gebelikte güvenle uygulanabilen bir aşıdır ve anneye veya bebeğe zarar vermez. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok sağlık otoritesi, tetanos aşısının gebelikte kullanımını önermektedir. Aşı, inaktif (ölü) bir aşı olduğu için canlı virüs içermez ve bu nedenle gebelikte güvenli kabul edilir.

Tetanos Aşısının Yan Etkileri

Tetanos aşısı genellikle iyi tolere edilir. Ancak, nadir de olsa bazı yan etkiler görülebilir:

• Aşı yapılan bölgede hafif ağrı, kızarıklık veya şişlik.
• Hafif ateş.
• Halsizlik veya yorgunluk hissi. Bu yan etkiler genellikle kısa sürede kendiliğinden geçer ve ciddi bir sorun oluşturmaz.

Gebelikte Tetanos Aşısının Önemi

Gebelikte tetanos aşısı, özellikle düşük gelirli ülkelerde anne ve yeni doğan ölümlerinin azaltılmasında hayati bir role sahiptir. Dünya genelinde yapılan çalışmalar, bu aşının yaygın uygulanmasının yeni doğan tetanosu vakalarını ve ölümlerini büyük ölçüde azalttığını göstermektedir. Ayrıca, modern sağlık hizmetlerine erişim sınırlı olan bölgelerde doğum yapan kadınlar için bu aşı, anne ve bebeğin sağlığını korumanın en etkili yollarından biridir.

Sonuç

Gebelikte tetanos aşısı 20. Ve 24. Haftalarda olmak üzere toplam iki kere yapılmalıdır.  Eğer bu iki aşıdan sonra doğumdan sonra 3. Doz yapılmamışsa  bu iki aşı sadece 1-3  yıl arasında kadına koruyuculuk sağlamaktadır. Eğer 3. Doz da yapılmışsa 5 sene koruyuculuk sağlar. Yani 5 sene içinde kadın tekrar gebe kalırsa tekrar aşı olmasına gerek yoktur. Eğer bu 3 doz üzerinden 5 yıl veya daha fazla süre geçmişse her 10 yılda bir veya gebelik başına ek doz  olarak 1 kez aşılama yapılmalıdır.

 

Gebelikte yapılacak tetanos aşısı en son olarak doğumdan iki hafta önce tamamlanmalıdır. Tetanos aşısı, gebelikte yapılan basit ancak etkili bir önlemdir. Annenin ve bebeğin sağlığını korumak, doğum sonrası komplikasyonları önlemek ve yeni doğan tetanosunu engellemek için büyük önem taşır. Her hamile kadının, tetanos aşısı ve diğer aşılarla ilgili detaylı bilgi almak için düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi önerilir. Sağlık uzmanlarının rehberliği ile aşılama programı takip edilerek hem annenin hem de bebeğin güvenliği sağlanabilir.

Daha fazla bilgi için lütfen buraya tıklayınız…